نقد و بررسی تخصصی قومیت ها و نقش آنان در تحولات سیاسی سلطنت محمدرضا پهلوی
تالیف: دکتر مجتبی مقصودی
ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
سال انتشار: 1382
چاپ اول
تعداد صفحه: 369
گروههای قومی ایران- فعالیت های سیاسی
سیاست و حکومت- سالهای 1320-1357
قوم شناسی
تاریخ پهلوی- سالهای 1320-1357
مروری بر کتاب
در کتاب حاضر نویسنده تلاش کرده است با توجه به حضور همدلانه گروه های قومی جامعه ایران نظیر؛ کردها، ترک ها، ترکمن ها، بلوچ ها، عرب ها و لرها در ایجاد، استمرار و عظمت هویت، تمدن و فرهنگ ایرانی؛ نقش و جایگاه انفعالی یا فعالانه _ اعم از مثبت یا منفی _ اقوام را در فرایند تحولات سیاسی دوران محمدرضا شاه مطمح توجه قرار دهد.
رابطه بین قدرت، توسعه و قومیت، دولت _ ملت سازی، موقعیت جغرافیایی، نظریه گزینش عقلانی ، تشدید احساسات و بسیج قومی و نظام بین الملل از جمله مباحثی است که در قالب چارچوب نظری این پژوهش مورد طرح و بررسی قرار گرفته، دست مایه تحلیل نقش قومیت ها در فرایند تحولات دوران پهلوی دوم شده است.
مولف در بررسی های خود ضمن شناسایی و توصیف اقوام ایرانی، وضعیت آنان را در چشم انداز تحولات سیاسی تاریخ ایران تا قبل از شهریور 1320 در دوران سلسله های صفویه ، افشاریه ، زندیه، قاجاریه، عصر مشروطه و پهلوی اول مطمح نظر قرار داده، سپس با تقسیم بندی دوران 37 ساله سلطنت محمدرضاشاه به چهار مقطع زمانی 1320 – 26 ، 1326- 32، 1332 – 42 و 1342 – 57 ه ش ، وضعیت و نقش اقوام را در تحولات سیاسی همان مقطع با در نظر داشتن وضعیت سیاسی – اجتماعی داخل کشور و در سطح بین المللی تجزیه و تحلیل کرده است.